Kısaca yeni puanlama sistemi

Yeni puanlama sistemi karmaşık bir yapı üzerine oturuyor. Paten dünyasında kimisi yeni sistemi çok beğendi (Sasha Cohen), kimisi çok şikâyetçi oldu (Evgeni Plushenko).

Yeni sistem, karmaşık bir yapı üzerine kurulu ve yeni bilgisayar donanımları ve yazılımı gerektiriyor. 2006 yılından itibaren bütün ülkeler, ulusal şampiyonalarında yeni puanlama sistemini kullanmaya başladı.

Hakemler, puan vermeden önce patencinin programının herhangi bir bölümünü önündeki monitörden yeniden izleyebiliyor.

2003’ten bu yana tedricî olarak uluslararası yarışmalarda kullanıma sokulan yeni puanlama sistemi, Olimpiyatlarda, ilk kez 2006 Torino Kış Olimpiyat Oyunlarında kullanıldı.

Yeni sistem 2002 Kış Olimpiyatları Çiftler yarışmasında patlak veren rezaletten sonra hazırlanmaya başladı.

Kim puanlar?

Dokuz kişilik hakem heyeti puan verir. Herhangi bir yarışmanın başlamasından 45 dakika önce bilgisayar tarafından yapılan kura çekiminde puanları değerlendirmeye alınacak yedi hakem belirlenir. Bu yedi hakemin verdiği puanlar, yarışmanın sonucunu belirler. Hakem heyetinde bulunan dokuz hakemin hepsinin puanları ekranda gösterilir ama hiçbir hakem, hangi hakemin verdiği puanların yarışmanın sonucunu belirlediğini bilmez.

Puanlama

İki tür puanlama vardır. Teknik elemanların puanlanması ve program bileşenleri puanlaması. Teknik puanlama, patencinin programında bulunan elemanların zorluğunu ve bunların ne kadar iyi ya da kötü icra edildiğini belirlemeye yöneliktir. Program bileşenleri puanlaması da, genel olarak performansın nasıl sunulduğunu belirlemeye yarar.

Teknik elemanlar

Teknik uzman, patenci programını sunarken, hangi hareketin yapıldığını (ya da zorluk derecesini) hakemler için belirler. Her elemanın (hareketin) zorluk düzeyine göre temel bir değeri vardır. Atlayışların temel değerleri, o atlayış zorluğuna ve tur sayısına göre önceden belirlenmiştir. Örneğin, üçlü axel (temel değeri 8.2 puan), daha az zor olan ikili axel’dan (3.5 puan) daha değerlidir. Aynı şekilde, üçlü lutz (6 puan), “daha az zor olan” üçlü toeloop’tan (4 puan) daha değerlidir. Atlayışlar dışındaki elemanlar için de (dönüşler, adım dizileri), 1 ile 4 (en zor, en yüksek seviye) arasında zorluk düzeyi (derecesi) belirlenmiştir. Örneğin, temel bir spin (dönüş), kenar ya da pozisyon değiştirilerek ya da daha zor pozisyonda yapılarak veya daha değişik bir pozisyondan girilerek daha zor (seviyesi yüksek) hale getirilebilir ve böylece daha yüksek puan alınabilir. Buz Dansı’nda, zorunlu dansın her bölümünün ve orijinal dans ile serbest dansın her elemanının zorluk seviyesine göre bir temel değeri vardır. Her hakem, her elemanın ne kadar iyi ya da kötü yapıldığına göre yedi yapılış puanından (-3, -2, -1, 0 +1, +2, +3) birini verir. Bu değerlendirme, her elemanın temel değerine eklenir (+ puanlar) ya da çıkarılır (– değerler). Örneğin, patenci üçlü axel yapmışsa (8.2) ve hakem de +3 olarak değerlendirmişse (3.0 puan), patenci 11.2 puan alır. Ama hakem -3 puan vermişse, patencinin puanı düşer.

En yüksek ve en düşük puanlar çıkarıldıktan sonra geriye kalan beş hakemin puanlarının ortalaması alınır ve elde edilen bu puan, o eleman (hareket) için hakem panelinin verdiği puan olur. Hakem panelinin her hareket için verdiği puanlar toplanır ve o programın toplam eleman puanı (TES) elde edilir.

Program bileşenleri

Hakemler, patencinin programının sona ermesinden sonra, beş program bileşenine (zorunlu dansta dört bileşen) 0.25’lik aralıklarla 1 (çok kötü) ile 10 (mükemmel) arasında puan verir.

Program bileşenleri şunlardır:

Kayma becerisi: Genel olarak kayış kalitesidir. Bunlar, kenar kontrolü, buz üzerinde kayış biçimidir.

Geçişler/Bağlayıcı ayak oyunları ve Hareketler: Değişik ve karışık ayak oyunları, pozisyonlar ve elemanları birbirine bağlayan hareketlerdir (Zorunlu dansta kullanılmaz)

Performans/Kayma tarzı: Performans, patencilerin ya da çiftlerin bedenen, duygusal açıdan ve zihnen müziğin ve koreografinin özünü yansıtabilmedir. Kayma tarzı da, hareketin ve duyarlılığın kalitesidir. Bu, Çiftler patinajında partnerlerin arasındaki uyumu da içerir.

Koreografi: Bütün hareketlerin ahenk, yapı, ifade, birlik, alan kullanımı gibi ilkelere uygun olarak özgün bir biçimde düzenlenmesidir. (Zorunlu dans yoktur)

Yorumlama: Müziğin buz üzerinde hareketlerle yaratıcı bir biçimde kullanılmasıdır.

Zamanlama (Sadece zorunlu dansta vardır): Çiftlerin zorunlu dansın ritmini yansıtacak biçimde tam zamanında kayma becerisidir.

Hakem heyetinin her bileşen için verdiği puanlar, program içindeki teknik elemanlara dengelemek için belli bir katsayı ile çarpılır.

Toplam sonuç

Teknik puan (toplam eleman puanı) ile program bileşenleri puanı toplanır ve varsa ceza puanları çıkarılır (düşme, zaman ihlali, uygunsuz giysi vs…). Ortaya çıkan puan, yarışmanın o bölümü için patencinin elde ettiği toplam bölüm puanıdır. Kısa programını toplam bölüm puanı ile serbest programın toplam bölüm puanı toplanır ve ortaya çıkan toplam puana göre sıralama oluşur ve böylece madalya kazananlar belirlenir.